Bezpieczeństwo rowerzystów w Gliwicach. Miejsce zdarzeń

Kolejny artykuł na temat bezpieczeństwa rowerzystów w Gliwicach, w którym opisuję kwestię kolizji z udziałem rowerzystów na terenie miasta Gliwice w oparciu o dane dotyczące miejsc zdarzeń. Tak jak w pierwszej części cyklu, w której skupiłem się na czasie zdarzeń, dane pochodzą z Systemu Ewidencji Wypadków i Kolizji należącego do Policji.

Charakterystyka miejsca zdarzenia

Łatwo się domyśleć, że rowerzysta najczęściej ulega kolizji jadąc jezdnią. W latach 2007-2009 aż 153 rowerzystów uległo wypadkowi jadąc jezdnią. Znacznie bezpieczniejsze z punktu statystycznego jest poruszanie się drogą rowerową, drogą polną, a także chodnikiem. Potwierdzają to dane zamieszczone w tabeli 1. Blisko 3/4 wypadków z udziałem rowerzystów wydarzyło się w analizowanym okresie czasu na jezdni.

Tabela 1. Charakterystyka miejsc zdarzeń (dane za lata 2007 – 2009).

Miejsce	Zdarzenia
jezdnia	153
chodnik, droga dla pieszych	23
wjazd/wyjazd z posesji, pola	13
przejście dla pieszych	11
droga dla rowerzystów	8
parking, plac	1

Źródło: SEWIK

Ważne jest zatem, aby separować ruch rowerowy od ciągów drogowych na ulicach gdzie natężenie ruchu pojazdów jest duże. W pozostałych miejscach, np. na drogach osiedlowych zagrożenie dla rowerzystów jest już znacznie mniejsze bo i mniejsza jest prędkość pojazdów poruszających się po ulicach. Dodatkowych utrudnieniem i przyczyną wypadków rowerzystów, prócz błędów ich samych i złego sygnalizowania manewrów, jest zły stan krawędzi jezdni. Na wielu ulicach w Gliwicach, przy krawędzi jezdni gdzie rowerzysta powinien się poruszać, widoczne są fałdy, dziury i studzienki deszczowe (nie zawsze równe z nawierzchnią jezdni). To wszystko wpływa na gwałtowne i niebezpieczne manewry rowerzystów w czasie jazdy ulicami.

Geometria drogi

Może się wydawać, że rowerzysta najczęściej ulega wypadkom na niebezpiecznych fragmentach drogi, którymi nie wątpliwie są np. zakręty lub spadki/wzniesienia. Nic bardziej mylnego. Według danych dostępnych w SEWIK-u ponad 91 % rowerzystów w Gliwicach było uczestnikiem kolizji na prostym odcinku jezdni. Szczegółowe dane przedstawia tabela 2.

Tabela 2. Kolizje z udziałem rowerzystów w oparciu o geometrię drogi.

Geometria	Zdarzenia
odcinek prosty	106
zakręt, łuk	8
spadek	2

Źródło: SEWIK

Prosty odcinek drogi to lepsza widoczność co powinno poprawiać bezpieczeństwo wszystkich użytkowników ruchu. Lecz prosty odcinek drogi to także dogodne warunki do rozwijania dużych prędkości za kierownicą samochodu, niekoniecznie dozwolonych. To podstawowy powód takiego wyniku statystycznego.
Warto przy tej okazji także zwrócić uwagę, że tabela 2 nie charakteryzuje wszystkich kolizji rowerowych, które miały miejsce w latach 2007-2009. Suma wypadków dla tabeli 2 to 116, a łącznie w tym okresie czasu było ich 209. Dowodzi to na braku precyzji i konsekwencji ze strony Policji przy aktualizacji bazy danych. Zgodnie z tabela 1 na jezdni doszło do 153 kolizji.

Rodzaj drogi

W Gliwicach największy odsetek jezdni posiada parametr drogi jednojezdniowej dwukierunkowej. Przelicza się to także na największą ilość kolizji z udziałem rowerzystów na tego typu drogach. Według danych zgromadzonych w tabeli 3 było ich w latach 2007-2009 aż 180. To ponad 86 % wszystkich zdarzeń.

 Tabela 3. Kolizje z udziałem rowerzystów w oparciu o rodzaj drogi.

Rodzaj drogi	Zdarzenia
jednojezdniowa dwukierunkowa	106
jednojezdniowa jednokierunkowa	8
dwujezdniowa jednokierunkowa	2

Źródło: SEWIK

Znacznie mniej bowiem do 28 kolizji doszło na drogach jednojezdniowych jednokierunkowych, co stanowi 13 % ogółu. Widoczność obu uczestników ruchu jest na nich na ogół lepsza, a ruch jest bardziej uporządkowany.

Rodzaj skrzyżowania

Tabela 4 wyraźnie pokazuje różnice w bezpieczeństwie rowerzystów na skrzyżowaniach. Ogromna różnica między liczbą wypadków na skrzyżowaniach z drogą z pierwszeństwem przejazdu, a rondami. Na rondach obowiązuje ruch okrężny, a związku z tym włączanie i wyłączanie się ruchu jest dużo łatwiejsze, nie tylko dla rowerzystów. Na 93 wypadki jakie miały miejsce w latach 2007-2009 na gliwickich skrzyżowaniach tylko 4 wydarzyły się na rondach.

 Tabela 4. Kolizje z udziałem rowerzystów w oparciu o rodzaj skrzyżowania.

Rodzaj skrzyżowania	Zdarzenia
z drogami z pierwszeństwem	89
o ruchu okrężnym	4

 Źródło: SEWIK

Należy zwrócić uwagę, że w Gliwicach jest tylko kilka rond co także może wpływać na wynik statystyczny. Dodatkowo przy niektórych z nich istnieją drogi rowerowe co sprawia, że rowerzysta jest z wyłączony z ruchu po nich. Jednak jak potwierdzają przykłady z innych miast rondo jest znacznie bezpieczniejszym rozwiązaniem niż skrzyżowanie z drogami poprzecznymi.

Sygnalizacja świetlna

Ostatnia kategoria określa ilość kolizji z udziałem rowerzystów z uwzględnieniem sygnalizacji świetlnej lub jej braku. Tabela 5 przedstawia zestawienie danych z bazy SEWIK na ten temat.

Tabela 5. Kolizje z udziałem rowerzystów w oparciu o sygnalizacji świetlnej lub jej brak.

Sygnalizacja świetlna	Zdarzenia
brak	183
jest, działa	25
jest, nie działa	1

 Źródło: SEWIK

Aż 183 kolizje drogowe z udziałem rowerzystów wydarzyły się w miejscach, gdzie sygnalizacji świetlnej nie było. Jednak należy zauważyć, że w tej wartości mieszczą się między innymi informacje o kolizjach na chodnikach, drogach rowerowych, drogach polnych i placach, gdzie z wiadomych powodów sygnalizacja świetlna nie istnieje. Po wykluczeniu 56 zdarzeń, które zdarzyły się poza jezdnią ze 183 kolizji, przy których nie było sygnalizacji świetlnej pozostaje 127 zdarzeń. Tylko przy niektórych z nich istnienie sygnalizacji świetlnej mogło pomóc uniknąć kolizji. Niestety trudno stwierdzić jakiego rzędu wielkości to dotyczy.

Podsumowanie

Nie ulegajmy stereotypom. Myślenie, że rowerzyści ulegają kolizji głównie na zakrętach lub przejściach dla pieszych jest usypianiem czujności. Możemy poczuć się zbyt pewni siebie jadąc prostą drogą narażając się na niebezpieczeństwo. Większość danych prawdopodobnie była dla Was do przewidzenia, niektóre mogły zaskoczyć. Ważna jest świadomość realnego zagrożenia i nieuleganie sloganom, jak np. jeden z najpowszechniejszych dotyczący kasku i kamizelki odblaskowej. Administracja centralna uważa, że zmuszenie rowerzystów do obowiązkowego noszenia obu elementów zwiększy ich bezpieczeństwo i rozwiąże problem wypadkowości. Tymczasem w pierwszym artykule z serii "Bezpieczeństwo rowerzystów w Gliwicach" dotyczącym czasu zdarzeń wyraźnie widać, że znaczna większość kolizji odbyła się przy świetle dziennym i dobrej widoczności.

Zobacz także:

• Bezpieczeństwo rowerzystów w Gliwicach. Czas zdarzeń - zobacz
• Bezpieczeństwo rowerzystów w Gliwicach. Rodzaje zdarzeń, uczestnicy i zachowania - zobacz
• Bezpieczeństwo rowerzystów w Gliwicach. Uczestnicy zdarzeń - zobacz