Urząd Miasta w Gliwicach opublikował w zeszłym tygodniu „Strategię rozwoju zbiorowego transportu miejskiego w Gliwicach. Jest to opracowanie badawcze przygotowane przez Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach i ma na celu wyznaczenie przez samorząd Gliwic kierunków rozwoju transportu zbiorowego koncentrując się na priorytetach, celach strategicznych oraz obszarach działań dotyczących właśnie miejskiego transportu zbiorowego w Gliwicach.
Jak zauważają autorzy opracowania „celowe jest elastyczne podejście i odrzucenie schematycznego myślenia polegającego na stawianiu samochodów osobowych, czy szerzej trakcji spalinowej, w opozycji lub jednoznacznie negatywnym świetle względem transportu zbiorowego, czy też bezemisyjnych sposobów przemieszczeń (np. rowerami)”. Zacytowane zdanie pochodzące z wprowadzenia do Strategii daje nadzieję, że autorzy dokumentu nie zapomnieli o rowerzystach. Czy Strategia uwzględnia rower jako jeden z miejskich środków transportu? Sprawdziliśmy to.
Udział ruchu rowerowego w ogóle transportu
Wśród danych, które przedstawiono w omawianym dokumencie jest udział procentowy różnych środków transportu, które występują na terenie obsługiwanym przez KZKGOP (a nie tylko Gliwic – przy. red.). Transport rowerowy został uwzględniony w jednej kategorii razem z taksówkami. Ich łączną wartość oszacowano na 1,2 %. Szczegółowy udział procentowy pozostałych środków transportu przedstawia tabela 1.
Tab.1. Udział różnych sposobów przemieszczanie się osób w wieku 6 i więcej lat w dniu roboczym i dni weekendowe na terenie KZK GOP, na podstawie badań przeprowadzonych w 2007 roku.
rodzaj dnia samochód | transport | zbiorowy pieszo | inne | (taksówka, jednoślad) |
dzień roboczy | 27,8% | 38,9% | 32,1% | 1,2% |
sobota | 35,7% | 29,5% | 33,7% | 1,1% |
niedziela | 32,2% | 25,6% | 41,1% | 1,1% |
średnio w tygodniu | 29,6% | 35,6% | 33,6% | 1,2% |
Źródło: Opracowanie na podstawie „Diagnoza stanu systemu transportowego oraz plan rozwoju transportu zbiorowego w obszarze działania KZK GOP. Ernst & Young Corporate Finance Sp. z o.o. Katowice – Warszawa, sierpień 2007.
Środki finansowe na zadania rowerowe
W analizowanym dokumencie pojawia się wyłącznie drobna wzmianka o środkach finansowych, które zostaną w najbliższych latach przeznaczone na budowę nowych tras rowerowych. Na podstawie „Strategii zintegrowanego i zrównoważonego rozwoju miasta Gliwice do roku 2022” przyjętej uchwałą Rady miejskiej w Gliwicach Nr XII/368/2007 z dnia 22 listopada 2007 ustanowiono, że w latach 2010 – 2013 na infrastrukturę rowerową przewidziano kwotę 3.000.000 zł. Wartość nie powinna być zaskoczeniem dla uważnych czytelników miejskich strategii i planów, o których także pisaliśmy na Rowerowych Gliwicach. Brak harmonogramu, który przedstawiałby kiedy i na co zostaną one wydatkowane. Należy tu jednak zaznaczyć, że nie było to najwyraźniej celem dokumentu bowiem inne środki transportu także nie posiadają takich planów wydatkowania.
Zielona Księga
W Strategii przytoczona została Zielona Księga „W kierunku nowej kultury mobilności w mieście”. Na pierwszym miejscu zawiera ona konieczność upłynnienia ruchu w mieście. Aby realizować ten cel niezbędnym jest uatrakcyjnienie alternatywnych do samochodu osobowego sposobów przemieszczania się, tj.: transport zbiorowy, ruch pieszy oraz rowerowy. Dodatkowo należy zadbać o optymalizację wykorzystania samochodów osobowych.
Widoczne jest zatem koncentrowanie się działań UE na zapewnieniu możliwości i łatwości poruszania się w miastach, przy jednoczesnym ograniczaniu negatywnych skutków transportu. Proponuje się stosowanie wielu narzędzi, ograniczania emisji przez eksploatację niskoemisyjnych pojazdów, podnoszenie jakości usług transportu zbiorowego, ale też promowanie i rozwój przemieszczeń pieszych lub rowerami.
Polityka transportowa państwa
Wśród przytoczonych dokumentów rządowych znalazła się „Polityka transportowa państwa na lata 2006-2025”, która została przyjęta przez Radę Ministrów 29 czerwca 2005 roku. Wśród dziesięciu priorytetów znalazł się jeden, który bezpośrednio się odnosi do transportu rowerowego w mieście:
- poprawa jakości transportu w miastach, w tym poprzez wzrost konkurencyjności transportu publicznego wobec indywidualnego, poprawę warunków ruchu pieszego i rowerowego, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych.
W dalszej części polityki zdefiniowano przewidywane instrumenty polityki państwa w odniesieniu do transportu w miastach. Wśród nich zasygnalizowano potrzebę promowania roweru jako ekologicznego środka transportu, w tym przez wspieranie rozwoju sieci dróg rowerowych.
Po Zielonej Księdze to kolejny ważny dokument, który na szczeblu ponadregionalnym podkreśla rolę roweru w transporcie miejskim. Tym większe znaczenie ma, aby ważne strategie miejskie posiadały do nich odniesienie i uwzględniały ich priorytety. W tym także nadanie większej hierarchii transportowi rowerowemu.
Strategia rozwoju województwa śląskiego i Metropolii Górnośląskiej
To podstawowy dokument warunkujący zagadnienie transportu na szczeblu regionalnym. Wśród głównych typów działań, jakie w zakresie transportu należy rozwijać, pojawił się także wątek rowerowy. Punkty o znaczeniu dla rowerzystów to:
- tworzenie punktów i węzłów przesiadkowych oraz miejsc typu „park and ride” na obrzeżach miast i „park and walk” na obrzeżach centrów miast zintegrowanych z transportem publicznym oraz systemem ścieżek rowerowych,
- promocję i rozwój infrastruktury rowerowej.
Strategia rozwoju transportu zbiorowego w Gliwicach na lata 2010-2022 (propozycje)
Jedną z propozycji realizacji celu wzrostu elastyczności transportu zbiorowego oraz dywersyfikacji systemu transportowego miasta przejawiającego się dostępnością dla zróżnicowanych form i środków przemieszczania jest wprowadzanie ułatwień dla przemieszczeń rowerami. Wzrost roli rowerów w obsłudze potrzeb przewozowych należy realizować poprzez rozbudowę sieci komunikacyjnych ścieżek rowerowych oraz tworzenie parkingów rowerowych. Należy zaznaczyć, że po raz pierwszy dokument miejscu nie uwzględnia rozwoju infrastruktury rowerowej wyłącznie przez pryzmat długości dróg rowerowych, lecz także poprzez rozwój parkingów rowerowych. Często to właśnie brak parkingów rowerowych jest barierą, która ogranicza ruch rowerowy.
Bardzo ważnym elementem propozycji realizacji celu jest wskazanie narzędzi, jakimi może posługiwać się magistrat. Autorzy Strategii sugerują wykorzystywanie narzędzi administracyjno-prawnych. Są one bardzo często bezkosztowe, a znacząco mogą poprawić możliwości transportowe. Zwłaszcza dotyczy to rowerzystów i decyzji dotyczących wyłączenia z ruchu określonych obszarów centrum Gliwice (przede wszystkim Rynek i wybrane sąsiadujące ulice) oraz określenia stref płatnego parkowania. Strategia zakłada, że „wyłączone obszary z ruchu powinny być jednak dostępne dla ruchu rowerowego”. Dla rowerzystów to bardzo istotne zdanie.
Do pobrania:
- Strategia rozwoju zbiorowego transportu miejskiego w Gliwicach - pobierz
Cała ta strategia jest tak ogólnikowa, że w ogóle nic konkretnego z niej nie wynika. Zacytowano nie podnosząc się zza biurka trochę istniejących statystyk, w zasadzie niczego nie przeanalizowano, ograniczając się do pobieżnego cytowania różnych podręczników, a jak mawaiają diabeł zawsze tkwi w szczegółach. To powinna być strategia dla konkretnego miasta zlokalizowanego w konkretnym miejscu na świecie. Brak mi analizy na konkretnym planie z wnioskami dotyczącymi realiów miasta. W ogóle brak jakiejkolwiek prognozy, gdzie należy inwestować, aby zapewnić dobrą komunikację na dalekie lata. W ogóle przemilczana jest sprawa tramwaju i zrównoważonego rozwoju. Coś tam pisze, że komunikacja zbiorowa powinna odciążyć komunikację samochodową indywidualną, ale co dalej? Strefy parkowania i tak wiadomo, ze powinny być, a konkretnie? Które ulice zamykać i dla kogo? Które poszerzać, a które zastąpić innymi rozwiązaniami? Strategicznie oczywiście, bez szczegółów.
OdpowiedzUsuńWystarczy porównać strategię gliwicką ze strategią wrocławską lub trójmiejską, żeby zobaczyć, że ta gliwicka to tylko kit. W tych innych strategiach podstawą są nie podręcznikowe teksty, a konkretne mapy z konkretnymi propozycjami.
Piotr Rościszewski
Zgadzam się. Brak nadania kierunku rozwoju transportu miejskiego (i innych). W zasadzie dokument mógłby się nazywać "Wstęp do strategii ...". Lecz w istniejącym dokumencie znalazło się, na szczęście dla rowerzystów, kilka zapisów, które nadają rowerom określone zadanie transportowe. Oby w przyszłości następne dokumenty także ujmowały rower jako środek transportu, a nie tylko rekreacji.
OdpowiedzUsuńTo w zasadzie pierwszy dokument, który traktuje rower właśnie jako środek transportu i element walki z zakorkowaniem miejskich dróg.
Ostatnio miałem nikłą przyjemność rozmawiać z dr Dydkowskim z Katedry Transportu, który jest współtwórcą strategii. Bardzoooo zaściankowy człowiek, zakorzeniony głęboko w PRL'u i sowieckich rozwiązaniach transportowych.
OdpowiedzUsuńWszelkie ograniczenia ruchu samochodowego powinny być w sumie zakazane - "kierowca powinien mieć wybór czy woli jechać autem czy komunikacją miejską. Nie możemy mu nic narzucać" - to odnośnie stref 30, stref ograniczonego wjazdu itd.
Dojazd do przystanków szybkiej kolejki miejskiej łączy wyłącznie z modyfikacją tras autobusów. Park&Ride, Park&Bike jest dla niego nowomodną ekstrawagancją z rozkapryszonej kapitalistycznie zachodniej europy.
Nie mówiąc o stosunku do rowerów i rowerzystów....
Uzdrowienie sytuacji narastających korków samochodowych w Gliwicach widzi wyłącznie w budowie średnicówki (de facto obwodnicy) przez środek miasta - rozwiązanie stosowane w Europie Zachodniej ostatni raz gdzieś w latach 70'tych.
kwazik